Ik heb de film “il etait un foret’ van de bekende franse botanist Francis Halle in mijn dvd-kast en die maakt keer op keer diepe indruk als ik weer eens kijk. Wat is dit voor een documentaire-film en waarom is die voor de Groene kerk van belang? De meest intrigerende zinsnede aan het slot van de film heb ik ook maar in m’n dagboek opgeschreven, om nooit te vergeten en hier te kunnen gebruiken: “… wij mensen zijn het slachtoffer geworden van onze eigen macht…”
Deze Franse bomen-deskundige heeft zijn hele leven gewekt in de tropische wouden (net als de franse Jean-jacques Coustau voor de oceanen) . Hij vertelt heel poëtisch hoe in zo’n 600 jaar een gigantische boom groeit en vergaat. En hoe daaromheen een heel biodynamisch netwerk ontstaat van relaties tussen plant en dier die van elkaar afhankelijk zijn. Als tekenaar tekent hij in de film steeds groeiende planten door het beeld heen; een artistieke toevoeging.
Ooit leefden onze voorouders in harmonie met de natuur en bomen waren vriendelijke en gerespecteerde goden van het woud.
Ooit reisden bouwstoffen van ons mensen mee in de bomen, als recycling materiaal van de aarde. Bomen leven eeuwenlang en tijd is voor hen een andere dimensie dan het korte mensenleven.
Nu kappen wij mensen kortzichtig en hebzuchtig onze eigen wortels af, met de tijd en de bomen. Want we vragen om palmolieproducten door ze te kopen…
Wij mensheid raken onze wortels kwijt, als we alleen maar naar een maakbare toekomst kijken! Onze relatie met de aarde moeten we veranderen als we willen overleven in de tijd…!
Dat zijn zomaar wat gedachten bij deze film, die in me opkwamen. En alles wat ik de laatste tijd doe, dat relateer ik aan de Groene kerk, zoals we die zijn en willen worden cq. blijven. Wij leven in een tijdperk waarin alles ‘maakbaar’ lijkt. Vroeger waren wij mensheid simpel en afhankelijk van de natuur, maar nu niet langer, dat lijkt het adagium van de vooruitgang. Wij mensen, zeker de blanken, zijn superieur aan die gevaarlijke en grillige natuur. Dus gaan we onze ‘goddelijke’ gang, althans bijna. En als we deze aarde hebben uitgeput, dan vluchten we naar Mars (Elon Musk). Maar nu hier in ons dorpje Oostkapelle? Wat kunnen wij nu helemaal? En heeft dat zin?
Ja, dat heeft zeker zin! Anders zou ik niet meedoen met die Groene Kerken-actie. Samen staan we sterker. En Groener. Enerzijds gaat het niet om een kleine fanatieke actiegroep, anderzijds is het wel een gevecht tegen de grootmachten der aarde. En die zijn in de meerderheid ja, omdat wij zo gemakkelijk meedoen met die stroom… als we ons menszijn bekijken vanuit het perspectief van de zo lang levende bomen-in-de-tijd, dan worden we bescheiden in ons gedrag. Onze groene longen der aarde zijn voor mij een levend bewijs dat de Schepper van dit alles wel oog had voor dat levende netwerk dat in lange tijden zo in balans is geweest. Homo sapiens heeft zoveel macht vergaard, naar zichzelf toe gehaald, dat hij een gevaar is: niet alleen voor de eigen soort, maar voor alle soorten op deze blauw-groene planeet. Maar de Schepper-verhalen vertellen ons van een andere houding, die van ‘bewerken EN bewaren’. Ook die macht hebben wij als mensheid, althans die keuze hebben we: om mee te doen. De macht van de aarde is vele malen groter: natuurrampen enerzijds, maar anderzijds de door ons veroorzaakte zeespiegelstijging en klimaatproblemen slaan terug op ons zelf… een nieuwe zondvloed en God staat te roepen langs de kant of we aub. op willen passen! Dat is de andere (duivelse) kant van de vooruitgang en de maakbaarheidsideologie. Onze theologie is er een van bescheidenheid.
Peter Geene, groene diaken.
P.S. Als u deze dvd wilt lenen na het lezen van dit stukje, dan kan dat natuurlijk.