Het Sauer orgel in de Dorpskerk (Willibrordkerk) te Oostkapelle
Het huidige orgel in de Dorpskerk te Oostkapelle is niet het eerste instrument in dit kerkgebouw. In 1873 wordt het eerste instrument in de Dorpskerk geplaatst. Het betreft hier een rond 1755 vermoedelijk door Ludovicus de Backer gebouwd orgel en wordt geplaatst op een orgelbalkon. Op 23 juli 1873 wordt het instrument in gebruik genomen. In 1903 wordt het orgel voor ƒ 350,-verkocht aan de Hervormde Gemeente te Gapinge.
In 1903 wordt door de kerkvoogdij een nieuw orgel besteld bij de Duitse firma W. Sauer te Frankfurt aan de Oder. Het instrument wordt als opus 893 geleverd voor het bedrag van ƒ 1.800,- en wordt geplaatst op een orgelbalkon aan de oostzijde van het kerkgebouw. Het betreft een balustrade-orgel met pneumatische tractuur en met zeven registers, verdeeld over manuaal en pedaal.
Het instrument is bijzonder gaaf bewaard gebleven, in de geschiedenis van het instrument worden geen wijzigingen aangebracht. Slechts een elektrische windmachine wordt toegevoegd.
Bij de kerkrestauratie van 1958-1959 wordt het instrument binnen het kerkgebouw verplaatst van de oostzijde naar de huidige plek aan de westzijde van het kerkgebouw.
In 1974 wordt het orgel gerestaureerd door Pels & Van Leeuwen Kerkorgelbouwers te 's-Hertogenbosch.
Het orgel in de Dorpskerk te Oostkapelle is een voorbeeld van de orgelbouw aan het einde van de negentiende en begin van de twintigste eeuw, waarbij de ambachtelijke manier van orgelmaken verdwijnt ten gunste van het industrieel vervaardigen van onderdelen, veelal in Duitse orgelfabrieken. De klassieke mechanische aanleg van speel- en registermechanieken wordt vervangen door nieuwe pneumatische tracturen.
Het instrument is een van de weinige, zo goed als oorspronkelijke instrumenten van de firma W. Sauer in Nederland.
Het orgel heeft sinds oktober 2019 de status van monument en is opgenomen in de orgellijst van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed onder orgelnummer 2326 en monumentnummer 42167 . Nadat de status van monument werd verleend, werd een nieuw restauratieplan gemaakt door de orgeladviseur Aart Bergwerff, die ook de aanvraag van de status van monument onderbouwde.
Op grond van dit plan werd een subsidieaanvraag ingediend bij de Rijksdienst Cultureel Erfgoed en de Provincie Zeeland. Deze subsidieaanvragen werden gehonoreerd en een in totaal kostendekkende subsidie werd verstrekt aan de Protestantse Gemeente te Oostkapelle.
Daarmee is er een nieuw en volledig gerestaureerd monument toegevoegd aan het monumentenbestand van Oostkapelle.
In de aansluitende jaren werd een grondige restauratie uitgevoerd door de firma Pels en van Leeuwen te Rosmalen. Deze restauratie is recent voltooid. Tijdens Monumentendag 2025 wordt het gerestaureerde orgel gepresenteerd aan het publiek.
Aart Bergwerff zal een toelichting geven op de historie van het orgel en een klein concert geven tijdens de presentatie.
Deze bijeenkomst start om 16.00 u op zaterdag 13 september 2025.
U bent van harte welkom.